قبل از ورود به موضوع بحث، ابتدا نگاهی به تصویر زیر بیندازید:
اگر از شما بخواهند نقشه آب و هوایی بالا را تفسیر کنید، چه خواهید گفت؟ خوب، بهنظر میرسد توفان به هیولایی تبدیل خواهد شد و از واشنگتن تا تورنتو و تا بوستون، هر چیزی را که در مسیرش باشد، خواهد بلعید.
اما این تفسیر صحیحی نیست. آنچه که این نقشه واقعاً نشان میدهد، طیف وسیعی از مسیرهای ممکنی است که یک توفان(در اینجا، توفان سندی در سال ۲۰۱۲) میتواند در طی پنج روز آینده بپیماید. منطقه سایهدار روشن، یک تا سه روز آینده را پیشبینی میکند؛ ناحیه نقطهدار چهار تا پنج روز را پیشبینی میکند و دایرههای سیاه و سفید در امتداد خط مرکزی هر منطقه نیز نشاندهنده محتملترین مسیر توفان هستند و حروفی که روی دایرهها هستند نیز بیانگر این هستند که آیا توفان، یک توفان گرمسیری(S) است [که در انگلیسی به آن tropical storm میگویند] یا یک توفند یا همان توفان (H) [که به انگلیسی hurricane گفته میشود].
به گزارش ایتنا و به نقل از technologyreview، تمام این اطلاعات به اصطلاح تحلیلگران دادهها، یک «مخروط عدم قطعیت» تشکیل میدهد که بیانگر سطح اطمینان ۶۷ درصدی برای جایی است که ممکن است توفان بتواند به آن راه پیدا کند. به سخن دیگر، تنها دوسوم شانس وجود دارد که این توفان به مرزهای ترسیمشده برود.
اگر با خواندن نقشه نتوانستید این مطالب را متوجه شوید، ناامید نشوید و بدانید که فقط شما نیستید که در این کار موفق نشدید. ناتوانی در خواندن نقشههای آب و هوایی برای کسانی که میخواهند به علت وقوع توفان، یک منطقه خاص را تخلیه کنند، میتواند یک مشکل جدی باشد.
عدم قطعیت، بخشی از پیشبینی وضع آب و هواست. پیشرفتهای اخیر در پیشبینی وضع آب و هوا به ما این امکان را دادهاند تا دقت مدلها را بهبود داده و عدم قطعیت را کاهش دهیم و بدین ترتیب، پیشبینیکنندگان میتوانند مسیر غیرمعمول توفان سندی در هشت روز بعد را پیشبینی کنند.
البته علیرغم این پیشرفتها، پیشبینیکنندگان هنوز هم تصاویری ارائه میدهند که تفسیر کردن آنها کار سادهای نیست.
تعابیر نادرست ولی رایج در تفسیر نقشههای آب و هوایی
در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای ایجاد نقشههای واضحتر صورت گرفته است.
آلبرتو کایرو(متخصص ترسیم و دادهنمایی که با همکارانش برای بهبود نقشههای توفان به پژوهش میپردازند) میگوید پنج تعبیر نادرست ولی رایج پیرامون مخروط عدم قطعیت وجود دارد.
نخست آنکه مردم تصور میکنند این مخروط، منطقه مورد تهدید را نشان میدهد و اینکه مرزهای آن بیانگر میزان رشد توفان هستند.
دوم اینکه افراد بهندرت متوجه میشوند که این مخروط، بیانگر یک بازه با ۶۷ درصد اطمینان است.
سوم، اینکه اشخاص اغلب بر این باورند که مناطق سفید و نقطهای، چیزی بیش از تقسیمبندی میان روزهای پیشبینی را نشان میدهند. برای مثال، برخی از آنها فکر میکنند که این نقاط نشانگر ناحیهای هستند که شاهد باران سنگینی خواهد بود.
تعبیر نادرست چهارم این است که مردم تفاوت میان ساعتها و هشدارها را نمیدانند، یا اینکه آیا یکی از دیگری شدیدتر است یا نه.
آخرین نکته هم اینکه افراد نمیدانند حروف درون دایرههای سیاه و سفید چه معنایی دارند – به این علت که روی خود نقشه هیچ توضیحی وجود ندارد.
کایرو معتقد است برخی از این سوءتعابیر را بهراحتی میتوان برطرف کرد؛ مثلاً با اضافه کردن برچسبها و نشانههای واضحتر برای خواناتر نمودن نقشه.
او میگوید، افراد اَشکال گرافیکی و نمودارها را بهتر از مطالب مجرد میخوانند و تفسیر میکنند. وی که سرگرم نوشتن کتابی درباره ترسیم و دادهنمایی است(و حاوی فصلی پیرامون عدم قطعیت است)، میگوید این چالش نه فقط در نقشههای توفان بلکه بهطور مداوم در جوامع علمی نیز بروز پیدا میکند.
اطلاعات مورد نیاز
در طول سالیان، پژوهشگران مختلف و سازمانهای رسانهای، راههای جدید دادهنمایی مسیر احتمالی توفان را آزمودهاند. یکی از روشهایی که توجهات زیادی را بهسوی خود جلب کرده، ترسیم هر مسیر ممکن بهعنوان یک خط جداگانه در نموداری است که «نمودار اسپاگتی» نامیده میشود.
در اینجا نمونهای میبینیم که نشان میدهد نشریه واشنگتنپست چگونه از آن برای پیشبینی توفان ایرما که سال گذشته در ایالات متحده رخ داد، استفاده کرد. مسیرهایی که کمتر محتمل هستند نیز با رنگهای ماتتر نمایش داده شدهاند:
در اینجا نمونه دیگری از نشریه نیویورکتایمز میبینیم:
کایرو در میان بازطراحیهایی که دیده، فکر میکند این یکی، امیدوارکنندهترین آنهاست. او قصد دارد با همکارانش و بهعنوان بخشی از پژوهشهایشان، آن را مورد بررسی بیشتر قرار دهند.
وی میگوید: «ما سعی خواهیم کرد تا حد امکان گزینههای بیشتری را آزمایش کنیم تا ببینیم کدام نقشه یا از چه ترکیبی از آنها میتواند برای مردم کارسازتر باشد.»
اگر پژوهشهای آنها سرانجام نشان دهند که افراد برای تصمیمگیری به این اطلاعات نیازی ندارند، شاید راهکار اصلی حتی مستلزم نشان دادن مسیر توفان هم نباشد.
کایرو در پایان میگوید: «ارائه دادن اطلاعات به مردم برای تصمیمگیری صحیح در مورد چگونگی حفاظت از خود و خانوادهشان در هنگام بروز توفان، لازم و ضروری است.»