تقابل جديد شوراي عالي اطلاع‌رساني و وزارت آي.سي.تي؛ ارزيابي وب‌سايت‌هاي دولتي
تقابل جديد شوراي عالي اطلاع‌رساني و وزارت آي.سي.تي
محمد مهدي مولايي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات پرونده (ارزيابي وب‌سايت‌هاي دولتي)
حدود يك سال پيش بود كه طرح ارزيابي وبگاههاي دولتي به عنوان يكي از زير شاخه‌هاي جشنواره تسما توسط شوراي عالي اطلاع‌رساني كليد خورد.
سازمان‌هاي دولتي با مراجعه به سايت جشنواره تسما، وب‌سايت‌هاي‌شان را ثبت‌نام مي‌كردند تا در اين ارزيابي مورد بررسي و داوري قرار گيرند.
پس از انجام مراحل ثبت‌نام، بررسي و داوري وب‌سايت‌ها، كه توسط تيمي از دانشگاه تهران انجام مي‌شد، چند ماهي طول كشيد و در نهايت در مرداد ماه امسال نتايج اين ارزيابي و برندگان جايزه ملي وبگاههاي دولتي اعلام شدند.
هر چند كه ستاد تبصره 13 دولت طي حكمي تمامي ارگان‌ها و نهادهاي دولتي را موظف به ثبت‌نام و شركت در اين ارزيابي كرده بود، اما ثبت‌نام نكردن برخي سازمان‌هاي دولتي از جمله مجموعه سايت‌هاي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در اين ارزيابي، از همان ابتدا نشانه عدم همراهي و به نوعي مخالفت وزارتخانه با اين طرح تفسير شد و اختلافات قديمي بر سر تولي‌گري حوزه آي.تي كشور را زنده كرد.
ارزيابي شوراي عالي اطلاع‌رساني
پروژه ارزيابي سايت‌هاي دولتي و جايزه وبگاههاي دولتي ايران به همت دبيرخانه شوراي عالي اطلاع‌رساني، ستاد تبصره 13 و با پشتيباني علمي دانشگاه تهران انجام شده است.
برگزيدگان اين بررسي كه توسط تيم پژوهشي دانشگاه تهران از مردادماه سال گذشته تا تير ماه امسال با ارزيابي بين ۱۸۶ سايت دولتي انجام شده بود، دوم مرداد ماه امسال با برگزاري مراسمي معرفي شدند.
در اين مراسم برگزيدگان در بخش وبگاههاي جامع و همچنين بر اساس شش معيار ديگر معرفي شدند. شهرداري تهران، وزارت آموزش و پرورش و مركز آمار ايران رتبه‌هاي اول تا سوم بخش وبگاههاي جامع را به خود اختصاص دادند. در معيار «محتوا» سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني كشور رتبه اول، راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران رتبه دوم و مجلس شوراي اسلامي رتبه سوم را كسب كرد.
در معيار «خدمات» تنها شركت پست جمهوري اسلامي ايران رتبه اول را كسب كرد و شركت مخابرات استان خراسان شمالي و شركت مخابرات استان سمنان قابل تقدير شناخته شدند.
در معيار «تعامل» هيچ وب‌گاهي رتبه اول تا سوم را كسب نكرد و سازمان سرمايه‌گذاري و كمك‌هاي اقتصادي و فني ايران، سازمان امور اقتصاد و دارايي استان كرمان و سازمان آب و فاضلاب استان تهران قابل تقدير شناخته شدند.
در معيار «كاربرپسندي» راه‌آهن جمهوري اسلامي رتبه اول و دو سازمان امور اقتصادي و دارايي استان آذربايجان شرقي و سازمان امور اقتصاد و دارايي استان يزد به صورت يكسان رتبه سوم را كسب كردند، در اين معيار هيچ وب‌گاهي رتبه دوم را كسب نكرد.
در معيار «طراحي» نيز مركز گسترش فناوري اطلاعات رتبه اول، بانك صنعت و معدن رتبه دوم و مجلس شوراي اسلامي رتبه سوم را كسب كردند.
در معيار «فناوري» هم بنياد شهيد و امور ايثارگران رتبه اول، بانك مركزي رتبه دوم و سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران رتبه سوم را به خود اختصاص دادند.
ارزيابي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات
اما تنها چند هفته پس از برگزاري مراسم شوراي عالي اطلاع‌رساني از وزارت ارتباطات هم خبر رسيد كه پروژه مشابهي در حال انجام است.
علي ناصري، مدير كل امور زيربنايي آي.تي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در گفت‌وگويي با ايسنا از تهيه پيش‌نويس اوليه طرح تدوين ضوابط سايت‌ها و پورتال‌هاي دستگاه‌هاي دولتي خبر داد.
به گفته ناصري دو هزار سايت داخلي از سوي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات ارزيابي شده است كه نشان داده شرايط مناسبي در وب‌ها نداريم.
به گفته ناصري به منظور تدوين پيش‌نويس ضوابط سايت‌ها، ضوابط و استانداردهاي كشورهاي موفق در اين بخش مثل آمريكا، انگليس، هند و مالزي بررسي شده است.
ناصري در اين گفت‌وگو اضافه كرد: «براي تدوين ضوابط سايت‌ها و پورتال‌هاي دستگاه‌ها در قدم اول وزارتخانه‌هايي چون امور خارجه، فرهنگ و ارشاد اسلامي، كشور، آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوري اطلاعات و دادگستري براي ارزيابي بار حقوقي و در ادامه تعدادي از طراحان موفق وب به اين جلسات دعوت خواهند شد.»
شورا در برابر وزارتخانه
ظاهرا با توجه به اينكه شوراي عالي اطلاع‌رساني نخستين نهادي است كه در اين زمينه دست‌به‌كار شده خود را متولي اين مسئله مي‌داند و در سايتش مي‌نويسند: «مي‌توان گفت شوراي عالي اطلاع‌رساني، رسما عهده‌دار استانداردسازي وب‌سايت‌هاي دولتي است و اولين دوره آن را برگزار كرده است و بنابر اعلام حجت‌الاسلام سعيد سالاريان، معاون پشتيباني و مالي شوراي عالي اطلاع‌رساني برنامه ارزيابي وبگاههاي دولتي هر ساله تكرار خواهد.»
بر همين مبناست كه حميد شهرياري، دبير شوراي عالي اطلاع‌رساني اقدام وزارت ارتباطات براي ايجاد ضوابط و استاندارد وبگاههاي دولتي را صرفا دوباره كاري محض مي‌داند و با آن مخالفت مي‌كند.
باز هم موازي‌كاري
در حالي كه سال‌ها بحث كيفيت پايين و لزوم ارزيابي و ارتقاي سايت‌هاي دولتي مورد غفلت و بي‌توجهي واقع شده بود به نظر مي‌رسد به ناگاه اين مقوله مورد توجه چند نهاد دولتي قرار گرفته و پروژه‌هاي موازي در اين خصوص در حال پيگيري است.
پس از شوراي عالي اطلاع‌رساني حالا وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات هم وارد ماجرا شده و پس از ارزيابي‌هاي اوليه به‌زودي متني با عنوان ضوابط سايت‌ها و پورتال‌هاي دستگاه‌هاي دولتي منتشر خواهد كرد.
از سوي ديگر شنيده‌ها حاكي است كه مركز توسعه فناوري اطلاعات و رسانه‌هاي ديجيتال به عنوان زيرمجموعه‌اي از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي هم قرار است پروژه مشابهي را پيگيري كند.
اين مركز اين‌روزها سرگرم برگزاري دومين دوره جشنواره رسانه‌هاي ديجيتال است و طرح ساماندهي سايت‌هاي فارسي هم از طرح‌هاي قديمي همين مركز است. به اين ترتيب يكي ديگر از موضوعات مهم حوزه آي.تي كشور باز هم گرفتار موازي‌كاري‌هاي نهادهاي دولتي مختلف شده است و اين نتيجه‌اي جز به هدر رفتن فرصت‌ها و سرمايه‌هاي ملي نخواهد داشت.
دنياي كامپيوتر و ارتباطات با اين اميد كه پروژه‌هاي اينچنيني روند واحدي پيدا كنند و در نهايت به ارتقاي سطح كيفي وب‌سايت‌هاي دولتي بينجامند قصد دارد در اين شماره و شماره‌هاي آينده به موضوع ارزيابي سايت‌هاي دولتي در ايران نگاه ويژه‌اي داشته باشد. در اين شماره پروژه شوراي عالي اطلاع‌رساني در زمينه ارزيابي سايت‌ها را بررسي مي‌كنيم و تلاش داريم در آينده به پروژه‌هاي مشابه هم نگاه دقيق‌تري داشته باشيم.
