افزايش سرعت، توسعه بيشتر
دنياي اقتصاد- در دنياي كنوني ميزان دسترسي به اينترنت نشانگر ميزان توسعهيافتگي كشورها به شمار ميآيد و در اين ميان سرعت دسترسي به اين شبكه جهاني از اهميت و تاثير فراواني برخوردار است. تكنولوژي ADSL پاسخي است به آنهايي كه به سرعت احتياج دارند و روشهاي دسترسي به اينترنت با استفاده از مودم و خط تلفن با سرعت پايين را كنار گذاشتهاند.
ADSL تكنولوژي نسبتا جديدي است كه طي سه سال گذشته توسط شركتهاي ارائهدهنده اينترنت پرسرعت (PAP) از طريق بستر كابلهاي تلفن موجود در كشور راهاندازي شده است. براي داشتن يك اتصال ADSL كاربر در محل زندگي يا كار خود نياز به يك مودم ويژه دارد و پس از برقراري ارتباط هزينه ثابت خط ADSL را به شكل ماهانه و با توجه به پهناي باند دريافتي پرداخت ميكند.
در استفاده از ارتباط ADSL ارتباط تلفني كاربر آزاد و در دسترس است (خط تلفن اشغال نيست) و هزينهاي براي تلفن محاسبه نميشود. به طور كلي خدمات دسترسي به اينترنت پرسرعت كه هماكنون از سوي 8 شركت PAP ارائه ميشود، امكان كارآمدي است كه كاربران را قادر ميسازد با استفاده از خط تلفن، كامپيوتر و يك مودم ADSL بدون اشغالي خط تلفن به صورت دائمي و با سرعت بالا به اينترنت متصل شوند.
وضعيت ADSL در ايران
از عرضه اينترنت پرسرعت بيش از دو سال در كشور ميگذرد و اين در حالي است كه استقبال چنداني از اين سرويس صورت نگرفته است. عدم فرهنگسازي توسط دولت به منظور استفاده كاربران از اينترنت پرسرعت و دسترسي سريع آنها به اطلاعات به عنوان يكي از عوامل تاثيرگذار بر بازار اين سرويس به شمار ميآيد، در حالي كه دولت با عملكرد خود و وزارت ارتباطات و سازمان رگولاتوري نيز از طريق تدوين قوانين مختلف و يا عدم همكاري لازم با بخش خصوصي طي سالهاي گذشته از رشد اين تكنولوژي و فراگير شدن آن در كشور كاستهاند.
از سويي ديگر بستر ارتباطي نامناسب در كشور و مشكلات زيرساختي مخابرات موجب كاهش كيفيت سرويسهاي ADSL در كشور شده است. تا جايي كه طبق گفته كارشناسان اين سرويسها از استانداردهاي لازم برخوردار نيستند. سياستهاي غلط اجرا شده در برابر PAPها و پهناي باند گران تمام شده براي PAPها همگي موجب كاهش كيفيت ADSL شدهاند.
اكثر كاربران كه طي اين سالها اقدام به خريد ADSL كردهاند، پس از تجربهاي كه داشتهاند متوجه نامناسب بودن اين سرويس شدهاند و به گفته فعالان بازار اينترنت تجربه ناخوشايند اين دسته از كاربران اينترنت در كشور بر كاهش استقبالي كه چندان چشمگير هم نبوده، تاثير فراواني گذاشته است.
به گفته علمي دبير انجمن شركتهاي اينترنتي تنها 8 تا 9درصد كاربران اينترنت در كشور از اينترنت پرسرعت ADSL استفاده ميكنند و اين در حالي است كه ميزان كاربران ADSL نيز رو به كاهش است.
طبق آخرين آمار منتشر شده از سوي واحد اطلاعات اقتصادي اكونوميست در خصوص آمادگي ديجيتالي 69 كشور دنيا، ايران با 4 پله سقوط نسبت به سال گذشته رتبه 69 را كسب كرده است.
در اين رتبهبندي يكي از شاخصهاي مهم دسترسي به اينترنت پرسرعت است كه با توجه به وضعيت كنوني اينترنت در ايران، دستيابي به رتبه آخر چندان دور از انتظار نيست.
ADSL، مخابرات، PAPها
طبق برنامه چهارم توسعه ميبايست 5/1ميليون پورت اينترنت پرسرعت تا سه سال ديگر در كشور راهاندازي شود. در اين ميان 12شركتي كه توانستند با گذاردن 5/1ميليارد تومان وثيقه نزد وزارت ICT مجوز لازمه را دريافت كنند، ميبايست طي سه سال گذشته حدود 250هزار پورت اينترنت پرسرعت را راهاندازي ميكردند كه از ميان آنها مجوز 2شركت به علت عدم تحقق به موقع تعهدات لغو شد.
از بين 10شركت ديگر نيز 2شركت غيرفعال و از 8 شركت باقيمانده تنها 4شركت در تهران به ارائه سرويس ميپردازند. در حقيقت 8 شركت PAP به عنوان بخشخصوصي در كشور در حال ارائه سرويس ADSL هستند و اين در حالي است كه سرويسدهي آنها مبتني بر بسترهاي مخابراتي دولت است.
يكي از دلايل مهم ديركرد PAPها در اجراي تعهداتشان نيز عدم همكاري مخابرات در ارائه فضاي مخابراتي مورد نياز آنها بود و از سويي ديگر نيز اين شركتها با وضعيت نامناسب بستر مخابراتي و كابلهاي تلفن در سطح شهر مواجه بودند كه البته هنوز اين مشكلات ادامه دارد.
در اين ميان وفا غفاريان رييس هياتمديره شركت مخابرات ايران از اواخر سال 85 سخن از برنامه اين شركت براي ارائه اينترنت پرسرعت دولتي كرده است كه اين مساله نيز نشانگر تاثير دولت بر موضوع راهاندازي و توسعه ADSL در كشور است.
آنچه زبان كارشناسان را به انتقاد گشوده است اين سوال است كه چگونه دستگاهي كه بهرغم وظيفه اصلياش به فرآيند گسترش اين فناوري تاكنون كمكي نكرده است، اكنون خود قصد ارائه مستقيم اين سرويس را گرفته است؟
و اين در حالي است كه ورود دولت به اين حوزه برخلاف سياستهاي اصل 44 قانون اساسي مبني بر خصوصيسازي و كاهش تصدي دولت به شمار ميرود. و باز هم گفتههاي سليماني وزير ارتباطات مبني بر محدوديت در ارائه اينترنت به كاربران با سرعت بيش از kbا128 موجب انتقاد كارشناسان به تاثير اين دستورالعمل در عدم تحقق دسترسي كاربران كشور به تكنولوژي روز دنيا شد.
اخيرا نيز مركز پژوهشهاي مجلس از سلب ابتكار عمل بخش غيردولتي در بخش خدمات اينترنتي انتقاد كرده است و علت آن را تثبيت حضور دولت در امر تامين، توزيع و عرضه خدمات اينترنتي دانسته است.
مشكلات كاربران و PAPها
به گفته دبير انجمن شركتهاي اينترنتي بستر ارتباطي نامناسب يكي از مهمترين مشكلات توسعه اينترنت پرسرعت در كشور است. چنانچه به علت بستر مخابراتي نامناسب بسياري از شركتهاي PAP بهرغم آمادگي براي ارائه سرويس قادر به راهاندازي آن در برخي كوچهها و محلههاي موجود در يك منطقه نيستند، حتي در برخي خيابانها و كوچههاي تهران تنها چند خانه امكان دريافت ADSL دارند. يكي ديگر از مشكلات PAPها كه ضرر آن به طور مستقيم متوجه مصرفكنندگان و كاربران ADSL شده موضوع پهناي باند و قيمت بالاي آن است.
به علت گران بودن پهناي باندي كه به شركتهاي PAP عرضه ميشود و ظرفيت نامناسب بسترهاي مخابراتي در كشور، اين سرويسدهندگان با تقسيم كردن پهناي باند ميان چندين كاربر عملا از كيفيت واقعي اين خطوط ميكاهند تا بتوانند تعداد كاربران بيشتري را تحت پوشش قرار دهند.
به همين دليل اغلب كاربران اين گلايه و اعتراض را به شركتهاي خدمات دهنده وارد مي كنند كه معمولا در برخي ساعات پر ترافيك، سرعت اينترنت پر سرعت گاه تا حد سرعت اينترنت Dial up پايين ميآيد.
افت كيفيت ADSL به علت تقسيم شدن پهناي باند ميان كاربران نشان دهنده فقدان استاندارد در ارائه خدمات اينترنتي در كشور نيز است. اين استاندارد نه در رابطه ميان مخابرات و شركتهاي خدمات دهنده و نه در رابطه ميان شركتها و كاربران ديده نمي شود.
آغاز شكلگيري فرهنگ ADSL
بخشي از عدم استقبال از سرويس ADSL طي سالهاي گذشته از سوي كاربران خانگي به علت گران بودن اين سرويس بوده است. اما تبليغات صورت گرفته از سوي PAPها و افزايش آگاهي مردم به رغم محدوديتهاي اعمال شده در اين حوزه همگي موجب آغاز موج جديدي از درخواستهاي كاربران براي دريافت ADSL شده است.
در اين گزارش جدولي در خصوص متوسط قيمت سرويسهاي ADSL با سرعتهاي مختلف ارائه شده است. با توجه به اين كه هر يك از PAPها در چند منطقه تهران به صورت اختصاصي سرويسدهي ميكنند، لازم است تا كاربر براساس محل كار يا زندگي خود براي دريافت سرويس به شركت ارائه دهنده سرويس مراجعه كند.
در اين ميان نيز مسالهاي كه از سوي كاربران مورد انتقاد قرار گرفته عدم قدرت انتخاب است، چنانچه اگر از سرويس ارائه شده از سوي يك شركت PAP راضي نباشند قادر به تغيير سرويس دهنده نيستند و به اجبار بايد كاربر ADSL همان شركت باقي بمانند.