ايتنا - ما در فضای مجازی عقب‌ماندگی داریم

وزیر سابق دفاع با بیان این‌که «باید زمینه‌های اعمال حاکمیت و تامین زیرساخت‌های لازم در فضای مجازی فراهم شود» گفـت: باید بتوان از فضای مجازی به بهترین نحو استفاده کرد ولی ما عقب هستیم و باید این عقب‌ماندگی‌ها جبران شود تا بتوان از فرصت‌های فضای مجازی استفاده کرد.

به گزارش ایتنا از ایسنا، سردار سرتیپ احمد وحیدی در همایش ژئوپلتیک فضای مجازی گفت: فضای مجازی را می‌توان از ابعاد مختلف بررسی کرد. یکی از مظاهر مورد تاکید در حوزه اطلاع‌رسانی و دادن اطلاعات آزاد در چارچوب مراکز فناوری اطلاعات و ارتباطات است.

وی افزود: خیلی‌ها با ساماندهی فضای مجازی مخالفت می‌کنند و برخی فعالیت‌های فیلترینگ را مورد انتقاد قرار می‌دهند و وقتی در این حوزه صحبت می‌شود می‌گویند که شما جلوی آزادی اطلاعات و اطلاع‌رسانی آزاد را می‌گیرید.

وی حوزه دیگر در فضای مجازی را مربوط به تعاملاات اجتماعی خواند و افزود: در فضای مجازی گروه‌های صنفی و مختلفی شکل گرفته و تعاملاتی داشته و به دنبال آن مدیریت اجتماعی را در سطوح خرد، داشته‌اند که نهایتا می‌تواند به سطوح کلان تبدیل شود. از این رو می‌توان با نگاه مدیریت اجتماعی موضوع فضای مجازی را مورد بحث قرار داد.

رئیس مرکز مطالعات راهبردی دفاعی با بیان این‌که «می‌توان به فضای مجازی از حوزه حقوق شهروندی نگاه کرد»، توضیح داد: ممکن است از این منظر به فضای مجازی نگریست که می‌تواند حقوق شهروندی را بهتر تامین کند چون کسانی که وارد این حوزه می‌شوند به راحتی می‌توانند دسترسی‌هایی داشته باشند که در نهایت به حقوق شهروندی کمک می‌کند. از طرفی دیگر، از منظر مباحث فرهنگی دامنه بحث گسترده است. موضوعی که می‌توان از حوزه نگاه ملی و جهانی و به قولی شهروند جهانی شدن به آن نگریست یعنی در فضای مجازی همه انسان‌ها شهروند یک نظام جهانی هستند.

وی با بیان این‌که «در حوزه فضای مجازی مفاهیم جدیدی در حوزه قدرت شکل گرفته است» گفت: وقتی صحبت از ژئوپلتیک آغشته به مفهوم قدرت می‌شود مفاهیمی مانند امنیت و حاکمیت را تداعی می‌کند که باید نگاه ویژه‌ای به آن داشت. اهمیت پرداختن به مفهوم ژئوپلتیک فضای مجازی ما را به این سمت می‌کشاند که باید ضمن شناخت آن منافع و مشکلات را تحمیل کرد و برای آن راهکار داشت.

وی با بیان این‌که «اینترنت به عنوان بستر فضای مجازی توسط شرکت آیکان متعلق به آمریکا اداره می‌شود» گفت: بسیاری معتقدند که این شرکت باید زیر نظر یک سازمان بین‌المللی برود اما با آن مخالفت می‌شود. چون آمریکایی‌ها احساس می‌کنند که اینترنت بخشی از نظام قدرت و سلطه آن‌هاست و آن را در حوزه امنیت ملی و موارد مهم خود تعبیر می‌کند؛ بنابراین باید امروز به فضای مجازی به عنوان بعد جدید قدرت در کنار قدرت اقتصادی، فرهنگی و نظامی نگریست و آن را خوب تحلیل کرد.

رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی ادامه داد: آمریکایی‌ها اعلام کردند حمله به فضای سایبری خود را حمله به منافع حیاتی و امنیت ملی خودشان قلمداد می‌کنند که این نشان دهنده میزان اهمیت فضای سایبری است. حال این‌که در داخل کشورمان باید اعتراف کرد که علی‌رغم ابتکار و استراتژی از سوی رهبری و رهنمودهای ایشان بدنه کم‌کاری‌های زیادی داشته به طوری که می‌توانستیم با یک ابتکار استراتژیک فضای سایبری را به فرصت تبدیل کنیم که این کار را نکردیم. آن هم در شرایطی که فضای مجازی مرز ندارد و می‌توان از آن به عنوان فرصت استفاده کرد.

وی با بیان این‌که «آمریکایی‌ها قرار گرفتن شرکت اداره کننده اینترنت در ذیل سازمان بین‌المللی را قبول ندارند» گفت: آن‌ها می‌گویند که تنها ذی‌نفعان می‌توانند وجود داشته باشند. این مثل کارکرد شورای حکام در پرداختن به موضوعات هسته‌ای و یا FATF است که ۳۵ کشور به عنوان هیات رئیسه بر سایر کشورهای عضو نظارت می‌کنند.

وی با اشاره به هزینه‌های حملات نظامی به صورت فیزیکی گفت: حمله نظامی کاری پرهزینه، پر خرج و با تلفات زیاد است که زمان زیادی می‌برد و مشخص نیست که در نهایت تصویب شود یا خیر این مثل حمله آمریکایی‌ها به افغانستان است که علی‌رغم گذشت زمان زیاد و تلفات انسانی در باتلاقی گیر کردند که ماندن و یا نماندن‌شان در افغانستان مشکل‌زاست.

در بعد دیگر، قدرت سیاسی در عرصه بین‌المللی که ممکن است رودررویی دیپلماتیک و درگیری‌های خشن دیپلماتیک را شاهد باشیم که در مقابل دو قدرت نظامی حمله نظامی و سیاسی قدرت استفاده از فضای مجازی قابل قیاس نیست و ممکن است عملیات روانی راه بیندازند که قابل تصور نباشد.

رئیس دانشگاه عالی دفاعی ملی افزود: فضای مجازی دارای قدرت پنهانی است که جریانات ضعیف را به تصویر می‌کشاند. البته آن‌ها به دنبال به تسلیم کشاندن ایران بوده‌اند که جمهوری اسلامی در مقابل آن‌ها ایستاد. البته یک سیاستمدار آمریکایی پیش از این مطرح کرده بود که آینده خاورمیانه را جوانان شکل می‌دهند که این ناشی از تلاش‌شان برای شکل‌دهی هویت جوانان از طریق فضای مجازی است.

وی توضیح داد: اگر هویت شما در فضای مجازی منحل شود و هویت دیگری پیدا کند دیگر حرف از سرزمین و کشور چه معنایی دارد اگر فاقد هویت باشید حرف زدن از این مفاهیم اساسی جایگاهی ندارد.

وی در پایان و در جمع‌بندی گفت: باید ضمن ایجاد زمینه‌های اعمال حاکمیت و فراهم کردن زیرساخت‌های آن در فضای مجازی با نگاه باز و روشن اتفاقات پیرامون این فضا را بشناسیم البته ما عقب هستیم و باید جبران شود تا بتوان از فرصت‌های بزرگ فضای مجازی به بهترین نحو استفاده کرد.