ايتنا - آشنایی با دوربین دیجیتال تک‌لنزی بازتابی (DSLR)

این روزها به لطف تلفن‌های همراه نیاز به داشتن دوربین‌های عکاسی کمرنگ شده است. اما هنوز حرفه‌ای‌های دنیای عکاسی ادبیات متفاوتی دارند. یک نمونه: دوربین‌های دیجیتال تک‌لنزی بازتابی (DSLR)

خیلی از عکاسان دی.اس.ال.آر (DSLR) را ترجیح می‌دهند چون سنسورهای بزرگ‌تری در مقایسه با دوربین‌های دیجیتال کامپکت دارد این روزها وقتی برای خرید دوربین دیجیتال اقدام می‌کنیم، حتی اگر حرفه‌ای نباشیم در هنگام انتخاب و در پرس و جوها زیاد با عبارت دوربین DSLR برخورد خواهیم کرد، اما آیا می‌دانید این نام به چه معناست و چرا دوربین‌های DSLR انتخاب حرفه‌ای‌تری هستند؟

دوربین DSLR به دوربین دیجیتالی می‌گوییم که از یک سیستم آینه‌ای مکانیکی و پنتاپریسم برای هدایت نور از لنز به یک منظره‌یاب نوری در پشت دوربین استفاده می‌کند. پنتاپریسم همانطور که از اسمش مشخص است یک منشور بازتابی ۵وجهی است که یک باریکه نور را ۹۰ درجه منحرف می‌کند.

عملکرد اساسی یک دی.اس.ال.آر به این شکل است: در هنگام انتخاب منظره و چشم‌انداز، آینه نوری را که از لنز متصل شده وارد می‌شود به میزان نود درجه به سمت بالا منحرف می‌کند سپس این نور دو بار توسط منشور منعکس می‌شود و به چشم عکاس فرستاده می‌شود. در طول نورگیری آینه به سمت بالا می‌چرخد، دریچه دیافراگم تنگ می‌شود شاتر باز می‌شود و اجازه می‌دهد لنز نور را روی سنسور تصویر بیندازد.

سپس شاتر دوم روی سنسور را می‌پوشاند، یعنی زمان نورگیری به پایان رسیده است. آینه پایین می‌آید و شاتر به جای خود برمی‌گردد. طول زمانی که آینه به بالا می‌چرخد را خاموشی منظره‌یاب می‌نامند. یک آینه و شاتر سریع بهتر است مخصوصا در زمانی که سوژه در حال حرکت است و تاخیری نباید داشته باشد.

۱.لنز دوربین عکاسی
۲.آینه جانبی
۳.صفحه کانونی شاتر
۴.گیرنده تصویر
۵.صفحه فوکاس مات
۶.لنز کندانسور
۷.پنتاپریسم/پنتامیرور
۸.نمایاب چشمی

تمام آن‌چه شرح داده شد در هزارم ثانیه و بصورت خودکار صورت می‌گیرد. دوربین‌های سریع این عملیات را می‌توانند تا ده بار در ثانیه انجام دهند. عکاسان حرفه‌ای این دوربین‌ها را ترجیح می‌دهند زیرا عکاس می‌تواند پیش‌نمایشی واقعی از فریم را در لحظه نوردهی ببیند و یک دلیل مهم اینکه می‌تواند لنزهای متنوعی را انتخاب کرده و بروی دوربین خود نصب کند. یک امکان دیگر اینکه پیش نمایشی واقعی از عمق میدان را به عکاس می‌دهد.

خیلی از عکاسان دی.اس.ال.آر را ترجیح می‌دهند چون سنسورهای بزرگ‌تری در مقایسه با دوربین‌های دیجیتال کامپکت دارد. این سنسورها اندازه تصویری به دست می‌دهد که به فیلم‌های عکاسی قدیمی نزدیک است و عکاسان حرفه‌ای در گذشته با آن شروع به عکاسی کرده‌اند. همچنین سنسور بزرگ باعث می‌شود تا زاویه عکس و عمق میدان عکس به فیلم عکاسی بخصوص ۳۵ میلیمتری شبیه باشد.

تفاوت بزرگ بین دوربین‌های DSLR و دوربین‌های دیجیتال کامپکت (دوربین‌های معمولی) طراحی نقشه بازتاب نور است که در دوربین عادی نور از لنز عبور کرده و به سرعت به سنسور تابانده می‌شود تا اسکرین دوربین به عنوان منظره‌یاب دیجیتالی عمل کند می‌بینیم که از آینه در اینجا خبری نیست!

پس مشخص است که قراردادن آینه باعث می‌شود نتوان صحنه را قبل از گرفتن عکس بروی پرده کریستال مایع یعنی LCD مشاهده کرد. با این حال دوربین‌های DSLR جدید دارای اسکرین لایو ویو یعنی نمایش زنده هستند و می‌توان از آن به عنوان منظره‌یاب دیجیتالی استفاده کرد البته محدودیت‌هایی دارد از جمله این که منظره‌یاب اپتیکال غیرفعال خواهد شد.

DSLR و قابلیت فیلمبرداری!
از سال ۲۰۰۸ شرکتهای نیکون و کنون دوربین‌هایی از این دسته تولید کردند که قابلیت فیلم‌برداری کامل را داشته باشند. نیکوی D90 قابل تصویری ۲۴ فریم در ثانیه، 720p و کیفیت HDV را دارد. شرکت کنون نیز به تازگی دوربین بسیار قدرتمندی به نامEOS 5D Mark II را وارد بازار کرده است که قابلیت فیلمبرداری 1080p و سی فریم در ثانیه را داراست.

در پست قبلی دسته بندی هنر، مختصری درباره ساختمان و کارکرد دوربین های DSLR دانستیم، امروز این بحث را با لنزهای قابل تعویض این دوربین‌ها ادامه می‌دهیم.

پنتاپریسم و پنتا میرر (منشور ۵ وجهی و آینه ۵ وجهی)
بیشتر DSLRها از یک آینه ۵وجهی به‌جای منشور ۵وجهی سنتی استفاده می‌کنند. این آینه‌ها غالباً از پلاستیک ساخته شده و برخلاف پنتاپریسم که یک قالب شیشه‌ای است، سبک‌تر و در تولید ارزان‌تر است، به‌هرحال تصویری که شما در منظره‌یاب می‌بینید، تیره‌تر خواهد بود.

● اندازه سنسور و کیفیت تصویر

اندازه سنسور تصویر در این دوربین‌ها متنوع است. بزرگترین آنها فرمت مدیوم است. تولید آنها بسیار هزینه‌بر است و قیمت آنها بیش از بیست هزار دلار می‌باشد.

بغیر از این سنسور، بزرگترین حسگرهای تصویری به نام فول فریم شناخته می‌شوند که به اندازه فیلم ۳۵ میلیمتری هستند. این حسگر در DSLR های بسیار گرانقیمتی همچون Canon EOS 1Ds Mark III، Canon EOS 5D، Nikon D700، Nikon D3, Nikon D3X و Sony Alpha 900 استفاده می‌شوند.

لنزهای دی اس ال آر رنج گسترده‌ای از دیافراگم‌ها را شامل می‌شوند که از f1.0 تا f32 را در برمی‌گیرد اما اکثر دوربین‌های مدرن از این دسته از سنسورهای کوچک‌تری استفاده می‌کنند که تقریبا ۲۲ میلیمتر در ۱۵ میلیمتر است چیزی در حدود ۴۰ درصد دوربین‌های فول فریم. اندازه‌های دیگری نیز وجود دارد که در دوربین‌های مختلف امروزی به فراوانی یافت می‌شوند و همگی درصد کمی از یک حسگر فول فریم را پوشش می‌دهند. برای مثال دوربین دیجیتالی و مشهور Canon PowerShot G9 تنها ۵ درصد یک حسگر تمام فریم است.

در این میان دوربین لیکا نوعی سنسور را به بازار ارائه کرده است که ۳۰ در ۴۵ میلیمتر اندازه و سی میلیون پیکسل دارد. این حسگر ۵۶ درصد از یک حسگر فول‌فریم بزرگ‌تر است.

بین حسگر تصویری و کیفیت تصویر رابطه وجود دارد. معمولاً سنسور بزرگتر نویز کمتر، حساسیت بالا و عمق میدان بهتری به دست می‌دهد.

لنزهای دی.اس.ال.آر طيف گسترده‌ای از دیافراگم‌ها را شامل می‌شوند که از f1.0 تا f32 را در بر می‌گیرد در حالی‌که لنزهای دوربین‌های دیجیتال معمولی بزرگتر از f2.8 یا کوچکتر از f5.6 را ایجاد نمی‌کند.

زاویه دید در دوربین عکاسی به فاصله کانونی آن و حسگر تصویری بستگی دارد. حسگری که از ۳۵ میلیمتر کوچک‌تر باشد زاویه دید باریک‌تری خواهد داشت. کمیابی و قیمت دوربین‌های فول فریم اساساً به دلیل همین حسگرها می‌باشد.

چند نمونه از دوربین‌های DSLR، مارک‌های معروف:

Canon: 1000D, 450D, 40D, 50D, 5D Mark II, 1D Mark III, and the 1Ds Mark III, 50D ,5D Mark II

Nikon: D40, D60, D80, D90, D300, D700, D3 and the D۳X.