ایتنا - بنا بر مدلهای سنتی بررسی شکلگیری کهکشان و همینطور بنابر نظریههای کیهانشناسی مدرن، کهکشانها با هالههایی از مادهٔ تاریک هستی خود را آغاز میکنند.
دانشمندان در مطالعهای جدید، یک کهکشان چرخان غولپیکر کشف کردهاند که تنها یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ شکل گرفت و میتواند درک ما از شکلگیری کهکشانها را تا حد زیادی بهبود دهد.
به گزارش ایتنا و به نقل از Space، بنا بر مدلهای سنتی بررسی شکلگیری کهکشان و همینطور بنابر نظریههای کیهانشناسی مدرن، کهکشانها با هالههایی از مادهٔ تاریک هستی خود را آغاز میکنند. با گذشت زمان، این هالهها گاز و مواد را جذب میکنند و سرانجام کهکشانهایی تمام عیار بنا میشوند. کهکشانهای دیسکی همچون کهکشان راه شیری، با دیسکهایی برجسته از ستاره و گاز تشکیل میشوند و تصور بر این است که چنین کهکشانهایی با روشی موسوم به «حالت داغ» ایجاد میشوند. در این روش، گاز بهسمت داخل ناحیهٔ مرکزی کهکشان هدایت و سپس خنک میشود.
البته گفته میشود که این روند نسبتاً تدریجی است و زمان زیادی برای انجام آن لازم است. اما دانشمندان معتقدند کهکشان DLA0817g که بهتازگی کشف شده و با نام مستعار «دیسک گرگی» شناخته میشود، نشان میدهد اتفاقاً کهکشانهای دیسکی میتوانند خیلی سریع شکل بگیرند.
در یک مطالعهٔ جدید که به سرپرستی مارسل نیلمان از انستیتوی نجوم ماکس پلانک در آلمان انجام شد، پژوهشگران با استفاده از آرایهٔ میلیمتری/زیرمیلیمتری بزرگ آتاکاما واقع در شیلی که با کوتهنوشت ALMA نیز شناخته میشوند، کهکشان دیسک گرگی را کشف کردند. آنها دریافتند که این جسم یک دیسک چرخان، بزرگ و پایدار است که با جرمی نزدیک به ۷۰ میلیارد برابر جرم خورشید، در حال چرخش است.
در مشاهدات جدید، این دیسک درست مثل زمانی ظاهر میشود که جهان تنها یک میلیارد و پانصد میلیون سال سن داشت. با توجه به اینکه این دیسک بسیار پرجرم و پایدار بهنظر میرسد، چطور میتواند اینقدر سریع شکل گرفته باشد؟
البته پژوهشگران پیشنهاد میکنند که این كهكشان ممكن است با روندی موسوم به «تجمع در حالت سرد» ایجاد شده باشد. آنها بر این باورند که گاز در حال ورود به مرکز کهکشان خنک بوده، چرا که گاز همزمان با نزدیک شدن به مرکز کهکشانی برای خنک شدن احتیاجی به زمان نداشته و بدینترتیب دیسک قادر به چگالش سریعتر بوده است.
مؤسسهٔ ماکسپلانک در بیانیهای گفته است: «این نتیجه، موضوع ارزشمندی برای بحث و گفتوگوهای امروزی دربارهٔ چگونگی شکلگیری کهکشانها فراهم میکند.»
با این حال، آلفرد تایلی (یک اخترفیزیکدان) در مقالهای در همین زمینه اشاره کرده است که این یافتهها تنها به یک کهکشان تعلق دارند. وی تأكید میکند كه برای تأیید این فرضیه، مشاهدات مشابه بیشتری مورد نیاز است.