ايتنا - کشف آب روی کره ماه!

مطالعات جدید نشان می‌دهند که آب روی ماه بیشتر از آن است که دانشمندان تصور می‌کردند. تکه‌های یخ در مناطقی زیر سایه و «تاریکی ابدی» پنهان شده‌اند و بعضی از آنها به اندازه یک سکهٔ کوچک هستند.

به گزارش ایتنا و به نقل از Space، گفتنی است دانشمندان از سال ۲۰۰۹ در حال یافتن نشانه‌هایی از آب روی ماه بوده‌اند و در سال ۲۰۱۸ وجود آب یخی در سطح ماه را تأیید کردند. اکنون و بر پایهٔ این گزارش، پژوهشگران در طی دو مطالعه جدید نه تنها وجود آب در ماه را بیشتر تأیید کرده‌اند، بلکه همچنین دریافته‌اند که سطح ماه می‌تواند تکه‌های فراوانی از یخ‌های مخفی را در «تله‌های سرد» یعنی مناطق دارای سایه روی ماه حفظ کند.

پاول هاین (نویسندهٔ این مطالعه و استادیار فیزیک جوّی و فضایی در دانشگاه بولدر) می‌گوید: «اگر شما بتوانید روی سطح ماه، نزدیک یکی از قطب‌های آن بایستید، در سراسر آن منطقه، سایه‌ها مشاهده خواهید کرد که بسیاری از این سایه‌ها می‌توانند سرشار از یخ باشند».

در یکی از این مطالعات، گروهی به سرپرستی استاد هاین برای مطالعهٔ توزیع تله‌های سرد (یعنی جایی که آب می‌تواند به طور دائمی در آنجا وجود داشته باشد)، از داده‌های مدارگرد شناسایی ماه مربوط به نهاد فضایی ناسا، استفاده کرد. آنها نه‌تنها طیف گسترده‌ای از تله‌های سرد را پیدا کردند (قطر «میکروتله‌های سرد» به یک سانتیمتر می‌رسد)، بلکه می‌توان صدها یا حتی هزاران «میکرو» تلهٔ سردتر و بزرگتری هم یافت. آنها دیدند که این سایه‌های دائمی در هر دو قطب ماه وجود دارند.

در حقیقت، گروه پژوهشی استاد هاین دریافت که ناحیه‌ای به وسعت ۴۰ هزار کیلومتر مربع از سطح ماه توانایی نگهداری آب را دارد. این میزان، بیش از دو برابر مساحتی است که دانشمندان قبلاً برای یخ آب روی ماه در نظر گرفته بودند. ماهیت جالب توجه این تله‌های سرد این است که فقط مناطق سرد و سایه‌ای نیستند که احتمال تجمع آب در آنها بیشتر است؛ بلکه آنها آنقدر سرد هستند که آب یا یخ به معنای واقعی کلمه برای مدت زمانی باورنکردنی در آنجا گیر می‌افتد. هاین اظهار می‌دارد: «دما در تله‌های سرد به قدری پایین است که یخ مانند سنگ رفتار می‌کند. اگر آب به آنجا وارد شود، تا میلیاردها سال گیر خواهد افتاد».

البته هاین و گروهش بیان کرده‌اند كه این یخ باید از طریق مریخ‌نوردان یا مأموریت‌های سرنشین‌دار پیدا شوند تا موجودیتشان كاملاً مورد بررسی قرار بگیرد. اما همین یافتهٔ جدید هم می‌تواند نقطهٔ عطفی در برنامه‌های مربوط به اعزام فضانوردان به ماه باشد که ناسا امیدوار است این كار تا سال ۲۰۲۴ و در قالب برنامهٔ آرتمیس انجام شود. این امید هم وجود دارد که از این یافته برای ایجاد اردوگاه‌های انسانی طولانی‌مدت در سطح ماه به‌عنوان یک محل ثابت کردن و عزیمت از آن به مقصد مریخ استفاده شود.

هاین می‌افزاید: «اگر نتایج ما درست باشند، می‌توان از این آب به‌عنوان آب آشامیدنی، سوخت موشک یا هر آنچه كه ناسا بدان نیاز دارد، استفاده شود. البته شاید نیاز نباشد فضانوردان زیر این سایه‌های تاریک و عمیق بروند... آنها می‌توانند همانطور که قدم می‌زنند، یکی از آنها که عرضش یک متر است و احتمال دارد به همان اندازه یخ داشته باشد را پیدا کنند.»

در مطالعهٔ دیگر، پژوهشگرانی به سرپرستی کیسی هونیبال (عضو برنامهٔ پسادکتری ناسا در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا) با استفاده از داده‌های تلسکوپ هوایی سوفیا (SOFIA) که کوته‌نوشت «رصدخانهٔ استراتوسفر برای ستاره‌شناسی فروسرخ» است، به مطالعهٔ آب روی ماه پرداختند.

تحقیقات پیشین برای شناسایی آب بر روی ماه، بر اساس امضای طیفی بود که به‌طور واضح نشان نمی‌داد که هدف آب است یا هیدروکسیل مواد معدنی روی سطح ماه. منظور از امضای طیفی، «بارکدی» مشخص است که دانشمندان از آن برای شناسایی مواد استفاده می‌کنند و به‌عنوان تابعی از طول‌موج منعکس می‌شود.

پژوهشگران با این اندازه‌گیری‌های جدید، توانستند امضای طیفی آب را بدون وجود احتمال هیدروکسیل بودن آن دریابند. آنها دریافتند که آب در عرض‌های بالای جغرافیایی در قسمت جنوبی ماه، فراوان است و در حدود میزان آن به ۱۰۰ تا ۴۰۰ قطعه در میلیون یا ppm می‌رسد. دانشمندان معتقدند که این آب احتمالاً به‌صورت فشرده میان دانه‌های سطح ماه قرار گرفته و دانه‌ها، از آن در برابر محیط محافظت می‌کنند.