ايتنا - چه عواملی باعث سفید شدن موها می‌شوند؟

موها به دلیل کاهش رنگدانه در فولیکول‌های مو رفته‌رفته خاکستری می‌شوند. عامل رنگ طبیعی موهای ما ملانین است که سلول‌ها تخصصی ملانوسیت آن را تولید می‌کنند. این سلول‌ها با تزریق ملانین به سلول‌های مو رنگ‌های طبیعی قهوه‌ای، سیاه، بور یا قرمز را به وجود می‌آورند.

با افزایش سن، ملانوسیت‌ها، ملانین کمتری تولید می‌کنند که باعث کاهش تدریجی رنگدانه مو می‌شود. با گذشت زمان، برخی فولیکول‌های مو تولید ملانین را به طور کامل متوقف می‌کنند که رشد موهای خاکستری یا سفید را سبب می‌شود.

این فرایند پیچیده به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، شرایط محیطی و شیوه زندگی بستگی دارد. در شرحی دقیق‌تر می‌توان استرس، مصرف سیگار، تغذیه نامناسب، شرایط پزشکی خاص و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها را نیز در آن موثر دانست.

عوامل ژنتیکی
ترکیب ژنتیکی بر سفید شدن موها تاثیر‌گذار است و این روند را سرعت و شدت می‌بخشد. اگر در خانواده شما افرادی هستند که با پدیده سفیدی زودرس موها مواجه‌اند، احتمال اینکه شما هم با آن روبرو شوید، بسیار زیاد است.

نژاد و تبار نیز در این امر تاثیر زیادی دارد. به عنوان نمونه موهای افرادی که پوست روشن‌تری دارند، به دلیل تفاوت در تولید ملانین، زودتر از افرادی که رنگ پوست تیره‌‌ دارند، رو به سفیدی می‌رود.

اضطراب
اضطراب به‌تنهایی و به‌خودی‌خود عامل سفید شدن موها نیست اما شواهد نشان می‌دهد که اضطراب مزمن می‌تواند در سفید شدن موها نقش داشته باشد.

هنگامی که تحت استرس و فشار قرار دارید، بدن شما هورمون‌هایی مانند کورتیزول ترشح می‌کند. اگر ترشح این هورمون در مدت زمان طولانی ادامه یابد، بر عملکرد طبیعی بدن تاثیر می‌گذارد. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که استرس سلول‌های بنیادی ملانوسیت راــ که در تولید رنگدانه مو نقش دارند‌ــ مختل می‌کند. این اختلال تولید ملانین را کاهش می‌دهد و احتمالا باعث سفیدی زودرس می‌شود.

سیگار کشیدن
سیگار کشیدن می‌تواند پیری زود‌رس ایجاد کند که از جمله پیامدهای آن می‌تواند سفید شدن مو باشد.

مواد شیمیایی موجود در سیگار و سموم آزاد‌شده ناشی از آن بر بدن از جمله بر فولیکول‌های مو و تولید ملانین تاثیر مخربی دارد. عناصر مضر موجود در دود سیگار باعث فشار اکسیداتیو می‌شود و به سلول‌ها آسیب می‌رساند.

فشار اکسیداتیو عملکرد طبیعی ملانوسیت‌ها را مختل می‌کند و در نتیجه کاهش ملانین و تسریع روند سفید‌ شدن مو را سبب می‌شود.

عوامل تغذیه‌ای
کمبود مواد مغذی برای بدن می‌تواند روند سفید شدن موها را سرعت ببخشد. اگر‌چه بین کمبود‌های خاص مواد غذایی و سفید شدن موها رابطه مستقیمی وجود ندارد.

حفظ رژیم غذایی سالم که حاوی انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌ها است، برای سلامت کلی بدن از جمله موها ضروری است. برخی از مواد مغذی در تولید ملانین نقش مهمی ایفا می‌کنند. به عنوان مثال کمبود ویتامین دی، ب ۱۲ و ئی و همچنین مواد معدنی مانند مس و آهن بر سلامت کلی مو تاثیر‌گذارند.

با این حال مهم است توجه داشته باشید که اگرچه کمبودهای تغذیه‌ای می‌توانند بر سلامتی مو اثر بگذارند، ژنتیک، سن و سایر عوامل نیز به میزان قابل توجهی در روند طبیعی سفید شدن مو نقش دارند. کمبودهای تغذیه‌ای ممکن است در برخی موارد این روند را تسریع کنند، اما تنها علت سفیدی مو نیستند.

برخی مشکلات پزشکی و بیماری‌ها هم بر روند سفید شدن موها تاثیر می‌گذارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

بیماری پوستی پیسی یا برص (ویتیلایگو): در این بیماری، بخش‌هایی از پوست‌ــ به شکل لکه‌ــ ملانوسیت‌هایش را از دست می‌دهد و در نتیجه لکه‌های سفیدرنگ روی پوست ایجاد می‌شوند. این بیماری گاه موها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث سفیدی زودرس یا سفید شدن مو در نواحی آسیب دیده می‌شود.

اختلالات خودایمنی‌: برخی بیماری‌های خودایمنی بر واکنش‌های ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و به ملانوسیت‌ها آسیب می‌زند.

اختلالات تیروئید: تغییرات سطح هورمون تیروئید‌ــ به‌ویژه کم‌کاری تیروئیدــ بر عملکرد اعضای مختلف بدن از جمله سلامت مو اثر می‌گذارد.

آلاینده‌ها
آلاینده‌های هوا مانند دود وسایل نقلیه، آلاینده‌های ناشی از مواد صنعتی و همچنین برخی مواد شیمیایی در بدن فشار اکسیداتیو ایجاد می‌کنند که به ملانوسیت‌ها آسیب می‌رساند. قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها به مدت طولانی بر توانایی سلول‌ها برای تولید ملانین اختلال ایجاد می‌کند و باعث می‌شود موها زودتر خاکستری می‌شوند یا بهتر بگوییم رنگدانه‌شان را از دست بدهند.

نکته اینجا است که در واقع موها «سفید» نمی‌شوند، بلکه موهای سفید شروع به رشد می‌کنند. بنابراین هر بار که موی سفیدی دیدید، بدانید که فولیکول‌های سرتان موهای جدید بدون رنگدانه تولید کرده‌اند.

برای معکوس کردن فرایند سفیدی موها هیچ راهکار علمی وجود ندارد اما با تغییر سبک زندگی یا از طریق رنگ کردن موها می‌توان به کند شدن سفیدی مو یا پنهان کردن آن کمک کرد.