ایتنا - سونا اغلب برای آرامش و مزایای سلامتی مورد استفاده قرار میگیرد، اما شاید قابلیت کالریسوزی آن تعجبآور باشد. سونا اتاق گرمی است که میتواند کالریسوزی افراد را در صورت استفاده ۱۰ یا ۲۰ دقیقهای از آن، افزایش دهد.
دادههای کمی موجود است که نشاندهنده این تاثیر موقت باشد. با این حال، مزایای استفاده از سونا برای سلامت همچنان در دست بررسی است.
سونا معمولا یک اتاق است اما میتواند ساختمان جداگانهای هم باشد. سونا با کنترل درجه حرارات، هوا را بین ۶۵ درجه تا ۹۰ درجه سیلسیوس بالا میبرد و حرارت ایجاد میکند. سوناها معمولا به صورت سونای خشک و سونای بخارند و اغلب در باشگاهها یا مکانهای آرامسازی و ماساژ قرار دارند. البته برخی مردم در خانههای خودشان هم سونا دارند.
افراد معمولا بعد از تمرینات ورزشی و برای آرامسازی عضلات از سونا استفاده میکنند.
از آنجایی که سوناها اغلب برای استراحت مورد استفاده قرار میگیرند، افراد روی نیمکت موجود در اتاق سونا مینشینند. بسته به نوع سونا درجه حرارت آن را میتوان تغییر داد. این مکانهای پر حرارت همچنین به صورت انفرادی یا عمومی موجودند. در سوناهای عمومی معمولا از افراد میخواهند که با لباس شنا یا حوله وارد شوند اما در برخی سوناها هم میتوان به طور کاملا برهنه وارد شد.
افراد بسته به آستانه تحملشان در برابر گرما، از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در اتاق سونا میمانند. این کار را میتوان به صورت منظم یا به صورت آزادانه و دلخواه در هر زمانی انجام داد.
برخی افراد هم بیشتر از ۲۰ دقیقه در سونا میمانند که البته ملاحظات ایمنی و سلامت در این زمینه را باید در نظر گرفت. ماندن در گرما برای مدت طولانی خطر سرگیجه و ضعف را به دنبال دارد که برای رفع این مسئله باید هر چه سریعتر از اتاق سونا خارج و به محیط خنکتر وارد شوید.
میزان کالریسوزی در سونا
بدن همواره در حال سوزاندن کالری است، حتی در حال استراحت. سونا هم مکان گرم و پرحرارتی است که موجب تعریق میشود. بدن میکوشد که خودش را خنک نگه دارد و همین امر مصرف کالری را بالا میبرد.
میزان کالری مصرفی در سونا به عوامل مختلفی بستگی دارد. طبق پژوهشی، مدت زمان سپریشده در سونا و شاخص توده بدنی (بیامآی) فرد که بر اساس قد و وزن محاسبه میشود، دو عامل مهماند.
همچنین پژوهشی بر تاثیر سونای خشک بر روی مردان جوان بیتحرک صورت گرفت. این پژوهش بر ۴ جلسه ۱۰ دقیقهای با ۵ دقیقه وقفه در بین جلسات انجام شد.
مردان در اولین جلسه ۱۰ دقیقهای حدود ۷۳ کالری سوزاندند. در جلسه ۱۰ دقیقهای چهارم، میانگین کالری سوزاندهشده به ۱۳۴ افزایش یافت. مردانی که شاخص توده بدنی بالاتری داشتند، در آخرین جلسه حدود ۲۰ کالری بیشتر از میانگین سوزاندند.
کاهش وزن در سونا
کاهش وزن در سونا با از دست دادن مایعات بدن از طریق تعریق رخ میدهد. این کاهش وزن چندان تحت تاثیر سوزاندن ذخایر انرژی در بدن نیست.
بنا بر پژوهشی در لهستان میزان وزن از دسترفته افراد پس از سونای خشک بررسی و تحلیل شد. طبق این پژوهش، توده بدنی افراد بهدلیل از دست دادن حجم مایعات کاهش یافت. افرادی که شاخص توده بدنی بالاتری داشتند آب بیشتری از دست دادند و احتمال کمآبی بدنشان بیشتر بود.
بر همین مبنا محققان تاکید دارند که آبرسانی بدن در طول جلسه سونا، برای جلوگیری از کمآبی بدن، بسیار مهم است.
فواید سونا برای سلامتی
استفاده منظم از سونا فوایدی برای سلامتی دارد. اما گرمای شدید که از آستانه راحتی افراد فراتر باشد، استرس ایجاد میکند. البته افراد به مرور زمان به گرما عادت و آن را بهتر تحمل میکنند.
برخی از مزایا که نویسندگان این پژوهش به آن اشاره کردهاند عبارتاند از: کاهش خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی، آرامش، کاهش فشار خون، کاهش بروز بیماری زوال عقل و آلزایمر و کاهش بروز بیماریهای ریوی.
اقدامهای احتیاطی و معایب استفاده از سونا
استفاده از سونا تا زمانی که از آن در حد اعتدال استفاده شود برای افراد سالم بیخطر است، اما استفاده از سونا به صورت مکرر یا طولانیمدت در هر جلسه میتواند به خطراتی برای سلامتی منجر شود که عبارتاند از: سوختگی، گرمازدگی، کمآبی شدید و سکته.
از دست دادن بیش از حد مایعات بدن بهدلیل استرس گرمایی به مشکلات جدی سلامتی منجر میشود. از دست دادن بین ۸ تا ۱۰ درصد از مایعات بدن میتواند کشنده باشد.
همچنین افراد مبتلا به فشار خون بالا باید در مورد استفاده از سونا با پزشک خود مشورت کنند.
اجتناب از الکل، اجتناب از داروهایی که تعریق بدن را کاهش میدهند و همچنین اجتناب از سونا در حین بیماری از دیگر توصیههای کارشناسان است.
آنها همچنین تاکید میکنند تنها به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در هر جلسه از سونا استفاده کنید و همچنین بعد از سونا بدن را به تدریج خنک کنید.