ايتنا - اوزمپیک یا مانجارو؛ کدام داروی کاهش وزن موثرتر است؟

نتایج اولین کارآزمایی مقایسه‌ای یک‌ به‌ یک (نوعی تحقیقات بالینی که در آن دو یا چند دارو یا روش درمانی مستقیم با هم مقایسه می‌شوند) در مورد تاثیر داروهای کاهش وزن نشان می‌دهد افرادی که داروی دیابت «مانجارو»، ساخت شرکت «الی لیلی» را مصرف کردند، در مقایسه با افرادی که داروی «اوزمپیک» تولید شرکت نوو نوردیسک را استفاده کردند، کاهش وزن بیشتری داشتند. این در حالی است که اثر این داروها بر دیابت، میزان کنار گذاشته شدن دارو و همچنین عوارض جانبی در هر دو دارو تقریبا مشابه بود.

هر دو این داروها در گروهی قرار می‌گیرند که به‌عنوان «جی‌ال‌پی‌ــ‌۱» شناخته می‌شوند اما داروی تیرزپاتاید شرکت الی لیلی که با نام تجاری مانجارو برای دیابت و زپ‌باند برای کاهش وزن عرضه می‌شود، عملکرد دومی هم دارد که به نظر می‌رسد عامل اثربخشی بیشتر آن است.

به گزارش یواس‌ای‌تودی، پژوهش جدید که روز دوشنبه در «جاما اینترنال مدیسین» (JAMA Internal Medicine) منتشر شد، داده‌‌های بیش از ۱۸ هزار نفر را که بین ماه مه ۲۰۲۲ تا سپتامبر ۲۰۲۳ مصرف یکی از این دو دارو را آغاز کرده‌ بودند، مقایسه کرد. این مطالعه با تکیه بر پرونده الکترونیکی سلامت از مجموعه سیستم‌های بهداشت و سلامت ترووتا (Truveta) در آمریکا که به داده‌های بیش از ۱۰۰ میلون فرد دسترسی دارد، انجام شد.

برنده مشخص شد؟
شرکت داروسازی نوو نوردیسک نتایج این مطالعه را نمی‌پذیرد. آلیسون اشنایدر، مدیر روابط عمومی این شرکت، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «روش ایده‌آل برای مقایسه این دو روش درمانی کارآزمایی بالینی تصادفی مقایسه‌ای یا آرسی‌تی (RCT) با پشتوانه کافی در زمینه چاقی است. در حال حاضر هیچ کارآزمایی یک به یکی، برای مقایسه تیرزپاتید و سماگلوتاید ۲.۴ میلی‌گرم تکمیل نشده است.»

دوز ۲.۴ میلی‌گرم معمولا بالاترین میزان سماگلوتید قابل‌‌استفاده برای کاهش وزن است اما بالاترین دوز برای درمان دیابت کمتر از این میزان است. بنابراین دوز مصرفی افراد شرکت‌کننده در این مطالعه، که در واقع بر دیابت متمرکز بود، کمتر از دوز بهینه برای کاهش وزن بوده است. در حالی که برای تیرزپاتید، بالاترین دوز چه برای کاهش وزن و چه دیابت، یکسان است.

طبق نتایج این پژوهش، افرادی که تیرزپاتید مصرف کردند، دو برابر بیشتر از افرادی که سماگلوتاید استفاده می‌کردند، پنج درصد وزنشان را از دست دادند، همچنین ۲.۵ برابر بیشتر احتمال داشت که ۱۰ درصد وزنشان کاهش یابد و احتمال اینکه تا ۱۵ درصد وزنشان کم شود، هم سه برابر بود.

سه ماه پس از مصرف هر دارو، افرادی که تیرزپاتید مصرف می‌کردند به طور متوسط حدود شش درصد وزنشان از دست دادند، در حالی که کسانی که سماگلوتاید مصرف می‌کردند، کمتر از چهار درصد کاهش وزن داشتند. شش ماه بعد از شروع، کسانی که تیرزپاتید مصرف می‌کردند، ۱۰ درصد وزنشان را از دست دادند، در حالی که این میزان در کسانی که سماگلوتاید مصرف می‌کردند، شش درصد بود. بعد از یک سال هم کسانی که تیرزپاتید مصرف می‌کردند، ۱۵ درصد وزن کم کردند، در حالی که این میزان برای کسانی که سماگلوتاید مصرف می‌کردند، هشت درصد بود.

همان‌طور که در مطالعات دیگر مشخص شد، افراد مبتلا به دیابت در مقایسه با افرادی که چاق بودند اما دیابت نداشتند، با این داروها وزن کمتری از دست دادند.

چرا برخی مصرف‌کنندگان این داروها را کنار می‌گذارند؟
پزشکانی که این داروها را تجویز می‌کنند، می‌گویند مصرف‌کنندگان داروهای کاهش وزن مبتنی بر جی‌ال‌پی‌‌ــ۱ به دلیل عوارض جانبی و مشکلات در دسترسی به دارو مصرف آن‌ها را قطع می‌کنند.

متخصصان می‌گویند عوارض جانبی این داروها معمولا با نظارت پزشک و افزایش مناسب دوز دارو کنترل‌پذیر است. به گفته آن‌ها، مراجعه‌کنندگان به پزشک به چیزی بیشتر از نوشتن نسخه برای داروهای جی‌ال‌پی‌ــ۱ ظرف چند دقیقه‌ نیاز دارند.برای شروع و پایبندی به مصرف این داروها، مراقبت شخصی، زمان و آموزش و پشتیبانی بالا لازم است.

هر دو این داروها باید با دوز کم شروع شوند و دوز آن‌‌ها به مرور افزایش یابد. اگر افراد نتوانند دوزهای بالاتر را تحمل کنند، باید دوز مصرفشان را پایین‌تر آورد و این وضعیت ممکن است به شکل دائمی یا تا زمانی که عوارض جانبی کاهش یابد، ادامه پیدا کند.

یکی دیگر از دلایل کنار گذاشتن این داروها مشکلات دسترسی به آن‌ها است که به محدودیت‌های عرضه برمی‌گردد. نوو نوردیسک اعلام کرده که از سال ۲۰۲۱ بیش از یک میلیون ویگووی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گرفته است و بالاترین دوزهای ۱.۷ میلی‌گرم و ۲.۴ میلی‌گرم در حال حاضر به طور کامل در دسترس‌اند.

برخی پزشکان هم تایید کرده‌اند که اکنون به سماگلوتید شرکت نوو دسترسی دارند اما تیرزپاتید شرکت لیلی موجود نیست.

از طرفی هزینه هر دو دارو در دوز‌های بالا حدودا هزار دلار در ماه است. این هزینه بالای داروها و مشکلاتی که برای دسترسی به آن‌ها وجود دارد، باعث می‌شود افرادی که به این داروها بیشتر نیاز دارند، برای داشتن آن‌ها هم با مشکلات بیشتری مواجه شوند.