مصرف بیش از حد آنتیبیوتیکها چه بلایی سر انسانها میآورد؟
بر اساس نتایج یک پژوهش، مقاومت بسیاری از پاتوژنها در برابر آنتی بیوتیکها میتواند تا سال ۲۰۵۰ باعث مرگ بیش از ۳۹ میلیون نفر در سراسر جهان شود. یک پژوهشگر میگوید مصرف آنتیبیوتیک در ایران ۱۶برابر مصرف دنیا است.
نویسندگان یک پژوهش جامع که روز سهشنبه ۱۷ سپتامبر (۲۷ شهریورماه) در مجله بریتانیایی "لنست" منتشر شد، هشدار دادهاند که مقاومت بسیاری از پاتوژنها به آنتیبیوتیکها میتواند تا سال ۲۰۵۰ باعث مرگ بیش از ۳۹ میلیون نفر در سراسر جهان شود.
به گزارش ایتنا و به نقل از دویچه وله، بر اساس این پژوهش، ۱۶۹ میلیون مرگ دیگر دستکم میتواند به میکروبهای مقاوم به آنتیبیوتیک مرتبط باشد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کارشناسان از مدتها پیش در مورد افزایش مقاومت باکتریها در برابر آنتیبیوتیکها هشدار دادهاند. یک دلیل مهم این امر استفاده نادرست یا بیش از حد دارو است: آنتیبیوتیکها تنها در برابر باکتریها کمک میکنند. آنها برای عفونتهای ویروسی که بیشتر سرماخوردگیها را شامل میشود، بیاثر هستند، اما اغلب همچنان تجویز میشوند.
این پژوهش روند پاتوژنهای مقاوم در برابر آنتیبیوتیک را در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ بر اساس دادههای بیش از ۵۲۰ میلیون بیمار از ۲۰۴ کشور و منطقه مورد بررسی قرار داده و یک پیشبینی برای سالهای تا سال ۲۰۵۰ را محاسبه کرده است.
بر اساس این پژوهش، در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ سالانه بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل پاتوژنهای مقاوم در برابر آنتیبیوتیک جان خود را از دست دادهاند. بهویژه افراد مسن تحت تأثیر قرار گرفتهاند: در میان افراد ۷۰ ساله و بالاتر، تعداد مرگ و میرها در این بازه زمانی ۸۰درصد افزایش یافت.
با این حال، در کودکان زیر پنج سال، میزان مرگ و میر بیش از ۰۵درصد کاهش یافت، که محققان دلیل این امر را در وهله نخست به پیشگیری و کنترل بهتر عفونت در نوزادان و کودکان کوچک نسبت میدهند.
بر اساس محاسبات این پژوهش، مرگ و میر ناشی از مقاومت آنتیبیوتیکی به طور کلی در دهههای آینده افزایش خواهد یافت: تا سال ۲۰۵۰، سالانه یک میلیون ۹۱۰هزار نفر در سراسر جهان ممکن است بر اثر میکروبهای مقاوم به آنتیبیوتیک جان خود را از دست بدهند که در مقایسه با سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۷درصد افزایش را نشان میدهد. مقاومت آنتیبیوتیکی میتواند در مورد مرگ ۸میلیون و ۲۲۰هزار نفر در سال نقش داشته باشد و این یک افزایش ۷۴.۵درصدی خواهد بود.
با این حال، پژوهشگران در مورد برخی مناطق جهان خوشبین هستند: درمان بهتر عفونتها و دسترسی بهتر به آنتیبیوتیکها همچنین میتواند از مرگ ۹۲میلیون نفر در سراسر جهان از سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۵۰ به ویژه در جنوب آسیا و نواحی جنوب آفریقا جلوگیری کند.
مصرف آنتیبیوتیک در ایران بالاتر از استاندارد جهانی
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و داروی ایران میگوید: «میزان نسخ حاوی آنتیبیوتیکهای تجویزی در کشور ما ۱۰درصد از میزان استاندارد اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی بالاتر است.»
دکتر آزیتا نبیزاده در مردادماه ۱۴۰۳ با اشاره به میزان مصرف آنتیبیوتیکها در ایران گفت که ۴۰درصد نسخ در کشور حاوی آنتیبیوتیک هستند. این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده که حداکثر ۳۰درصد نسخ تجویزی میتوانند حاوی آنتیبیوتیک باشند.
یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در دیماه ۱۴۰۲ گفته بود که طبق آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت، ایران رتبه دوم مصرف آنتیبیوتیک در جهان را دارد و این میزان مصرف یعنی حدود ۱۶ برابر مصرف در دنیا است.
حمید سلگی نیز گفت: کرونا یک بیماری ویروسی و در عفونتهای ویروسی نباید آنتیبیوتیک تجویز شود، اما در اوایل بروز کرونا چون یک بیماری ناشناخته بود بسیاری از کادر درمان اقدام به تجویز آنتیبیوتیک میکردند که عوارضی ناپایداری بر بیماران گذاشت.
این پژوهشگر تاکید کرد: «وضعیت ما متأسفانه در مصرف آنتی بیوتیک خوب نیست و به طور معمول بسیاری از مردم وقتی دچار سرماخوردگی میشوند که معمولاً هم در فصل زمستان عامل آن ویروس هست، خودسرانه یا با تجویز پزشک آنتی بیوتیک مصرف میکنند.»