ايتنا - نوع بشر سال ۲۰۲۵ باید مراقب کدام بیماری عفونی باشد؟

تنها همین ۵ سال پیش بود که همه‌گیری کووید-۱۹ به‌طور ناگهانی ظاهر شد، به سرعت گسترش یافت و جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان گرفت.

از آن زمان می‌توان گفت که افراد بیشتری درباره ظهور بیماری عفونی بزرگ بعدی چه ویروس، باکتری، قارچ یا انگل، نگران شده‌اند.

با مهار ویروس کرونا که به لطف واکسن‌های بسیار مؤثر حاصل شد، اکنون سه بیماری عفونی بیشترین نگرانی را برای مسئولان بهداشت عمومی ایجاد کرده‌اند: مالاریا که عامل به وجود آمدن آن یک انگل است، ایدز که حاصل فعالیت یک ویروس است و سل که در نتیجه یک باکتری به وجود می‌آید.

این سه بیماری روی هم در مجموع سالانه حدود ۲ میلیون نفر را می‌کشند.

علاوه بر این بیماری‌ها مقام‌های نظارتی فهرست‌هایی برای عوامل بیماری‌زای اولویت‌دار نیز در دست دارند، به‌ویژه آن‌هایی که در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدویروس‌ها مقاوم شده‌اند.

دانشمندان به صورت دائم بیماری‌ها را برای برآورد میزان خطر ظهور انواع جهش‌یافته‌شان تحت نظر دارند. در حالی که معضل آینده می‌تواند از هر نوع عامل بیماری‌زا‌یی ناشی شود، برخی گروه‌ها بیش از دیگران احتمال دارند که شیوع سریع ایجاد کنند از جمله ویروس‌های آنفلوآنزا.

نگرانی از آنفلوآنزای پرندگان

یکی از ویروس‌های آنفلوآنزا که در حال حاضر نگرانی زیادی ایجاد کرده و در آستانه تبدیل شدن به مشکلی جدی در سال ۲۰۲۵ است، زیرگروهی از آنفلوآنزای «نوع آ» است که گاهی به آن «آنفلوآنزای پرندگان» گفته می‌شود.

این ویروس به طور گسترده در پرندگان وحشی و اهلی مانند طیور پخش شده و اخیراً نیز در گاوهای شیری در چندین ایالت آمریکا و در اسب‌ها در مغولستان یافت شده است.

وقتی موارد آنفلوآنزا در حیواناتی مانند پرندگان شروع به افزایش می‌کند همیشه این نگرانی وجود دارد که ممکن است به انسان‌ها منتقل شود.

در واقع آنفلوآنزای پرندگان می‌تواند انسان‌ها را آلوده کند. امسال در آمریکا ۶۱ مورد شناسایی شده است که بیشتر ناشی از تماس کارگران مزارع با گاوهای آلوده یا نوشیدن شیر خام بوده است.

در مقایسه با تنها دو مورد در قاره آمریکا طی دو سال گذشته، این افزایش بسیار قابل توجه است. ترکیب این موضوع با نرخ مرگ و میر ۳۰ درصدی در بین عفونت‌های انسانی باعث شده که رتبه آنفلوآنزای پرندگان به سرعت در فهرست بیماری‌های اولویت‌دار مسئولان بهداشت عمومی بالا رود.

خوشبختانه به نظر نمی‌رسد این آنفولانزا بتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. موضوعی که احتمال ایجاد یک همه‌گیری در انسان‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

با این حال یک مطالعه اخیر نشان داده است که یک جهش در ژنوم این ویروس می‌تواند را قادر به انتقال از انسان به انسان کند. امری که می‌تواند آغازگر یک همه‌گری جدید باشد.

اگر این سویه از آنفلوآنزا چنین تغییری پیدا کند و بتواند بین انسان‌ها منتقل شود، دولت‌ها باید به سرعت برای کنترل شیوع آن اقدام کنند. مراکز کنترل بیماری در سراسر جهان برنامه‌های آمادگی برای همه‌گیری آنفلوآنزای پرندگان و سایر بیماری‌های در حال ظهور را تهیه کرده‌اند.

به‌عنوان مثال، بریتانیا برای مقابله با خطر در سال ۲۰۲۵میلادی ۵ میلیون دوز واکسن «اچ۵» که می‌تواند انسان‌ها را در برابر آنفلوآنزای پرندگان محافظت کند خریداری کرده است.

محققان هشدار داده‌اند در همان حال که مقامات جهانی باید مراقب ظهور بیماری‌های همه‌گیر جدید باشند، نباید از «همه‌گیری‌های آهسته» مانند مالاریا، ایدز، سل و دیگر عوامل بیماری‌زا که همچنان انسان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند غافل شوند.