ايتنا - مزایای هشتگانهٔ پروبیوتیک‌ها

تحقیقات روی پروبیوتیک‌ها به سرعت در حال گسترش است و مطالعات حاکی از نتایج امیدوارکننده‌ای هستند. با مصرف غذاهای پروبیوتیک، احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۲ می‌تواند تا حد زیادی کاهش پیدا کند.

پروبیوتیک‌ها دقیقاً چه چیزی هستند؟ پروبیوتیک‌ها برای باکتری‌های مفید روده، مانند کود عمل می‌کنند. پروبیوتیک‌ها غذای این باکتری‌ها را فراهم می‌کنند و آنها را قادر می‌سازند تا رشد کنند. این ماده غذایی در خوردنی‌هایی مانند موز و جوی دوسر یافت می‌شود. از طرف دیگر، پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که برای سلامت روده مفید هستند.

به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، مطالعات متعدد شواهد مربوط به پروبیوتیک‌ها را تأیید می‌کند، اما تحقیقات در مورد پروبیوتیک‌ها نسبتاً جدید هستند. ما به آنچه علم در مورد فواید پروبیوتیک‌ها به ما می‌گوید، نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت و شواهد را بررسی خواهیم کرد.

۱- کمک به سلامت روده
ثابت شده است که پروبیوتیک‌ها در حمایت از سلامت روده نقش اساسی ایفا می‌کنند. آنها برای باکتری‌های مفید روده غذا فراهم می‌کنند و فلور روده متنوعی را پرورش می‌دهند که با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مرتبط است.

دبی پتی‌پین (سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی) می‌گوید: «هزاران نوع باکتری به معنای واقعی کلمه وجود دارد که در روده زندگی می‌کنند، و غذای همه‌شان یکی نیست. بنابراین، پروبیوتیک‌ها بر رشد برخی از باکتری‌ها نسبت به سایرین تأثیر می‌گذارند. آنها بر میکروبیوم کلی روده یا جامعه پیچیده میکروارگانیسم‌هایی که در دستگاه گوارش زندگی می‌کنند اثرگذار هستند».

هنگامی که پروبیوتیک‌ها تخمیر می‌شوند، مولکول‌های مفیدی به نام اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs) تولید می‌کنند. طبق گفته انجمن علمی بین‌المللی پروبیوتیک‌ها و پروبیوتیک‌ها (ISAPP) این ترکیبات برای سلامت روده بسیار مهم‌اند و می‌توانند التهاب را که با خطر بالاتر بیماری مرتبط است، مهار کنند.

۲- می‌توانند باعث کاهش یبوست شوند
اگر دچار یبوست هستید، ممکن است پروبیوتیک‌ها تسکین‌دهنده شما باشند. بنابر گزارش ISAPPپروبیوتیک‌ها حرکات روده را تنظیم می‌کنند و می‌توانند علائم یبوست را کاهش دهند.

با این حال، اگر دچار سندروم روده تحریک‌پذیر یا IBS هستید، باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرید. بررسی سال ۲۰۲۰ در نشریه Experimental and Therapeutic Medicine نشان داد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند باعث کاهش یبوست در افراد مبتلا به IBS شوند. با این حال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ در نشریه Nutrients منتشر شد، نشان می‌دهد که شواهد برای نتیجه‌گیری قطعی بسیار محدود است. نفخ و گاز از عوارض جانبی شناخته‌شده پروبیوتیک‌ها هستند؛ بنابراین اگر مستعد ابتلا به این علائم هستید، بهتر است مصرف‌تان را از مقدار اندک شروع کنید.

۳- می‌توانند باعث شوند احساس سیری بیشتری کنید
آیا می‌خواهید وزن کم کنید؟ ممکن است ادعاهایی شنیده باشید مبنی بر اینکه پروبیوتیک‌ها اشتها را کاهش می‌دهند و به شما احساس سیری می‌دهند که منجر به به کاهش وزن می‌شود. خبر خوب این‌که برای پشتیبانی از این دیدگاه، شواهد در حال پدیدار شدن هستند. یک کارآزمایی منتشرشده در مجله آمریکایی تغذیه بالینی نشان داد که اولیگو فروکتوز (نوعی فیبر غذایی که به‌طور طبیعی در غذاهایی مانند پیاز، تره فرنگی، سیر و جوی دوسر یافت می‌شود)، در بزرگسالان دارای اضافه وزن، هورمون گرسنگی گرلین را سرکوب می‌کند.

۴- می‌توانند باعث بهبود جذب مواد معدنی شوند
مواد معدنی بخش مهمی از رژیم غذایی سالم را تشکیل می‌دهند. روده باید این مواد معدنی را جذب کند تا از مزایای کامل آن بهره‌مند شود. طبق گفته آکادمی تغذیه و رژیم غذایی ایالات متحده، پروبیوتیک‌ها می‌توانند جذب مواد معدنی مانند کلسیم را که برای دندان‌ها و استخوان‌های قوی ضروری است، بهبود بخشند.

۵- می‌توانند باعث تنظیم قند خون شوند
اگر به دیابت مبتلا هستید، تنظیم قند خون می‌تواند به کنترل علائم‌تان کمک کند. بنابر یافته‌های ISAPP ، پروبیوتیک‌ها باعث بهبود کنترل قند خون می‌شوند. در سال 2019 از بررسی حاصل از ۳۳ مطالعه در نشریه Translational Medicine چاپ شد که نشان ‌می‌داد مصرف پروبیوتیک باعث کاهش سطح قند خون ناشتا و کاهش HbA1c (نشانگر کنترل قند خون) می‌شود.

با این حال، در مورد میزان تأثیر پروبیوتیک‌ها همچنان پرسش‌هایی وجود دارند. یک کارآزمایی که در سال ۲۰۲۱ انجام شد، نشان داد شش هفته مصرف پروبیوتیک در سطح گلوکز ناشتا در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، تفاوت اندکی ایجاد می‌کند. محققان به این نتیجه رسیدند که شاید برای تأثیر بر سطح قند خون، مدت زمان طولانی‌تری لازم باشد.

۶- می‌توانند عملکرد ایمنی را تقویت کنند
جای تعجب نیست که در پی همه‌گیری کووید-۱۹، ایمنی به حوزه‌ای تبدیل شده که مورد توجه فزاینده قرار گرفته است. شواهد روبه‌رشد نشان می‌دهند یک میکروبیوم سالم (یعنی جامعه میکروارگانیسم‌های بدن)، می‌تواند عملکرد ایمنی را تقویت کند. مقاله‌ای که در مجله بین‌المللی تحقیقات محیطی و بهداشت عمومی به چاپ رسید، نشان می‌دهد که یک میکروبیوم سالم از دفاع طبیعی بدن پشتیبانی می‌کند و ایمنی را افزایش می‌دهد. پروبیوتیک‌ها غذای باکتری‌های مفید روده را فراهم می‌کنند و بنابراین می‌توانند عملکرد ایمنی را تقویت کنند.

ایمنی بالا با سطوح پایین التهاب مرتبط است. یک بررسی نشان می‌داد شواهد امیدوارکننده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه پروبیوتیک‌ها بتوانند التهاب را کاهش دهند. این یافته‌ها ممکن است به این دلیل باشد که پروبیوتیک‌ها یکپارچگی دیواره روده را حفظ می‌کنند؛ چرا که به عنوان مانعی برای مولکول‌های مضر عمل می‌کند.

۷- می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهند
پتی‌پین می‌گوید: «منابع غذایی پروبیوتیک با کاهش بیشتر بیماری‌های مزمن از جمله بیماری قلبی، دیابت، سرطان و چاقی مرتبط بوده است».

البته دانشمندان هنوز این مکانیسم را به‌طور کامل درک نکرده‌اند؛ اما پروبیوتیک‌ها ممکن است تنوع باکتری‌های روده را افزایش دهند که با کاهش التهاب مرتبط است و این امر به نوبه خود خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد.

۸- می‌توانند بر خلق‌وخو تأثیر بگذارند
تا به حال فکر کرده‌اید که چه ارتباطی بین پروبیوتیک و مغز وجود دارد؟ دانشمندان در حال بررسی مفهوم محور روده-مغز هستند؛ چراکه سلامت روده بر مغز تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نوپدید، باکتری‌های مختلف در روده را با کاهش علائم افسردگی مرتبط می‌دانند. با این که هیچ مدرکی مبنی بر بهبود سلامت روان وجود ندارد، اما افزایش تنوع فلور روده یکی از مزایای پروبیوتیک‌ها است. تأثیر بر خلق و خو، حوزه‌ای جالب برای بررسی‌های بیشتر است.

جمع‌بندی
بنابراین، مزایای پروبیوتیک‌ها شامل افزایش تنوع باکتری‌های روده است که برای سلامت کلی ما مفید است. ولی از آنجا که تحقیقات راجع به پروبیوتیک‌ها هنوز در حال تکمیل و انجام است، دانشمندان در حال گره‌گشایی علت و معلول هستند.

پتی‌پین توضیح می‌دهد: «از آنجا که پروبیوتیک‌ها در غذاهای پرفیبر یافت می‌شوند و غذاهای با فیبر بالا فواید زیادی دارند (از جمله کنترل قند خون، کاهش کلسترول «بد» و کمک به احساس سیری)، پس به راحتی می‌توان گفت که پروبیوتیک‌ها نقش مهمی بر عهده دارند.

او در پایان می‌گوید: «معنی این نکته چیست؟ تا زمانی که به دانش ژرف‌تری دست پیدا کنیم و علم بتواند در مورد نقش پروبیوتیک‌ها و تأثیر آن‌ها مطالب بیشتر به ما بگوید، بهترین کار این است که مقدار زیادی از غذاهای فیبردار را در رژیم غذایی خود بگنجانید».