روباتها میتوانند جای فضانوردان را در فضا بگیرند؟
روباتها بهسرعت در حال پیشرفت هستند و با این وجود، دلایل برای فرستادن انسانها به فضا هر روز ضعیفتر میشود.
شب کریسمس بود که فضاپیمای بیسرنشین و کاملا اتوماتیک پارکر از نزدیک ترین نقطه به خورشید عبور کرد. تاکنون هیچ فضاپیمای ساخته دست بشری نتوانسته تا این حد به خورشید نزدیک شود. پارکر مأموریت داشت تا درباره این ابر ستاره و تأثیرات آن بر وضعیت آبوهوای فضایی زمین اطلاعات بیشتری کشف کند.
اما چرا این لحظه نقطه عطفی برای بشریت بود؟ این فضاپیما بدون هیچ دخالت مستقیم انسانی تمام وظایف از پیش برنامهریزیشده خود را به طور مستقل انجام داد و در زمان عبور از کنار خورشید هیچگونه ارتباطی با زمین نداشت. این نقطه را می توان سرآغازی بر حضور روبات ها در فضا به جای فضانوردان دانست.
تجربه شگفت انگیز
کاوشگرهای روباتیک طی ۶ دهه گذشته به سراسر منظومه شمسی پرتاب شده اند و به مقصدهایی دست یافتهاند که برای انسانها غیرممکن است. پارکر در طی عبور ۱۰ روزه خود، دمایی برابر با هزار درجه سانتیگراد را تجربه کرد. اما موفقیت این فضاپیماهای کاملا خودمختار، همراه با پیشرفت هوش مصنوعی پیشرفته، این سؤال را مطرح میکند که انسانها چه نقشی ممکن است در آینده اکتشافات فضایی ایفا کنند.
خطرات کمتر برای فضانوردان
آیا از این به بعد اصلاً به فضانوردان انسانی نیاز خواهد بود یا خیر؟ لرد مارتین ریس، ستارهشناس سلطنتی بریتانیا، میگوید: «روباتها بهسرعت در حال پیشرفت هستند و با این وجود، دلایل برای فرستادن انسانها به فضا هر روز ضعیفتر میشود. تنها دلیلی که میتوان برای فرستادن انسانها به فضا ارائه کرد، یک ماجراجویی یا تجربهای برای افراد ثروتمند است و این باید از طریق سرمایهگذاری خصوصی تأمین مالی شود. ولی با وجود روبات دیگر نیاز نیست فضانوردان تمام خطرات حضور در فضا را به جان بخرند.»
هوشمندتر از همیشه
اندرو کوتس، فیزیکدان دانشگاه کالج لندن، نیز با این ایده موافق است. او میگوید: «برای اکتشافات جدی فضایی، من بهمراتب روباتها را ترجیح میدهم. آنها میتوانند به جاهای غیرقابل دسترس انسان بروند و کارهای بیشتری انجام دهند.»
طبق استدلال او روباتها همچنین ارزانتر از انسانها هستند و با پیشرفت هوش مصنوعی، میتوانند هر روز هوشمندتر شوند. اما این چه معنایی برای نسلهای آینده فضانوردان مشتاق دارد؟ واقعا دیگر وظایفی وجود ندارد که انسانها در فضا قادر به انجام آن باشند، یا روباتها، هرچقدر هم پیشرفته باشند، هرگز نتوانند آن را انجام دهند؟
روبات مقابل انسان
فضاپیماهای روباتیک تاکنون به تمام سیارات منظومه شمسی، بسیاری از سیارکها و دنبالهدارها سفر کردهاند، اما انسانها تنها به دو مقصد رفتهاند: مدار زمین و ماه. اما جدا از تمایل ذاتی برای کاوش، انسانها در مدار زمین تحقیق و آزمایشهایی انجام میدهند، مانند آنچه در ایستگاه فضایی بینالمللی انجام میشود و از این تحقیقات برای پیشرفت علم استفاده میکنند.
روباتها نیز میتوانند به این تحقیقات علمی کمک کنند، چون می توانند به مکانهایی بروند که برای انسان غیرقابلتحمل و دسترس است و میتوانند از ابزارهای برای بررسی و مطالعه جو و سطوح این مکانها استفاده کنند.
البته انسانها انعطافپذیرتر هستند و کارها را سریعتر از روبات انجام میدهند، اما نگهداشتن آنها برای طولانی مدت در فضا واقعاً طاقت فرسا، بیماری زا و البته گران است. هوش مصنوعی میتواند برای خودکار کردن وظایف خستهکننده استفاده شود. روی سطح یک سیاره، انسانها خسته میشوند و تمرکزشان را از دست میدهند، اما ماشینها هرگز.