ايتنا - جیمز وب «حلقه گمشده» منشاء گیتی و ستارگان اولیه را رصد کرد

تلسکوپ فضایی جیمز وب یک منطقه عجیب از گیتی را شناسایی کرده است که می‌تواند درک انسان از دوران نوزادی کیهان و نحوه شکل‌گیری ستارگان اولیه آن را تغییر دهد.

این کشف «بی‌سابقه» همچنین حاکی از آن است که ستارگان موجود در منظومه کهکشانی «جی‌اس‌ــ‌ان‌دی‌جی‌ــ۹۴۲۲» (GS-NDG-9422)، «نشانه‌های نوری عجیب» از خود نشان می‌دهند.

بر اساس اعلام ناسا، این پدیده به دلیل گازهایی است که نسبت به ستارگان در این کهکشان روشن‌تر می‌درخشند و حدود یک میلیارد سال پس از مهبانگ (بیگ‌بنگ) پیدا شده‌اند.

الکس کامرون، پژوهشگری که جزئیات این کشف را در نشریه «اطلاعیه‌های ماهانه انجمن سلطنتی نجوم» (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society) منتشر کرده، در مورد این یافته می‌گوید که این کشف «به ما کمک خواهد کرد درک کنیم داستان کیهانی چگونه آغاز شده است».

او و همکارانش پس از پیدا کردن این ستاره‌ها، اجرای مدل‌های رایانه‌ای را شروع کردند تا ببینند این گازهای کیهانی چگونه در نهایت می‌توانند از منابع ستاره‌ای‌شان داغ‌تر شوند. مدلسازی آن‌ها تصویری بسیار مشابه آنچه تلسکوپ وب مشاهده کرده بود، ارائه داد. به گفته ‌آن‌ها، این مدل با چیزی که با ستارگان موسوم به «جمعیت ۳» (Population III) سازگار است.

ستارگان گیتی (با محتوای فلزینگی بسیار کم) اصطلاحا ستارگان جمعیت ۳ نامیده می‌شود. بر اساس مدل‌های مهبانگ، نخستین ستارگان عالم، از ۷۶ درصد هیدروژن، ۲۴ درصد هلیوم، مقدار کمی لیتیوم و بدون وجود هیچ عنصر دیگری تشکیل شده‌اند. ستاره‌شناسان، چنین ستارگانی را با عنوان ستارگان جمعیت ۳ می‌شناسند تا آن‌ها را از نسل‌های بعدی ستارگان، یعنی ستارگان جمعیت ۲ و ستارگان جمعیت ۱ تفکیک کنند. به عبارت دیگر، جمعیت ستارگان بعدی از خاکستر ستارگان سوخته نسل پیشین تشکیل شده‌اند.

به گفته ستاره‌شناسان، این ستارگان رصدشده بسیار داغ‌تر و پرجرم‌تر از آن‌اند که در گیتی محلی‌مان می‌بینیم و این طبیعتا منطقی است؛ زیرا گیتی اولیه محیطی بسیار متفاوت بوده است.

دانشمندان می‌گویند ستارگان داغ نزدیک‌تر به زمین دمایی بین حدود ۴۰ هزار تا ۵۰ هزار درجه سانتی‌گراد دارند. اما در مناطق دورافتاده کیهان در کهکشان جی‌اس‌ــ‌‌ان‌دی‌جی‌ــ۹۴۲۲، این دماها به بیش از ۷۸ هزار درجه سانتی‌گراد می‌رسند.

در این مورد، در واقع ابرهای گازی این کهکشان به‌قدری فوتون‌ جذب کرده‌اند که از منبعشان داغ‌تر و روشن‌تر شده‌اند؛ مشابه آسفالتی که زیر نور شدید خورشید قرار دارد و سوزان می‌شود.

دانشمندان می‌گویند اگرچه کهکشان جی‌اس‌ــ‌‌ان‌دی‌جی‌ــ۹۴۲۲ فاقد هرگونه ستارگان جمعیت ۳ است، ستارگان مشاهده‌شده در آن «با ستارگانی که می‌شناسیم تفاوت دارند».

به گفته پژوهشگران، «ستارگان غیرمعمول در این کهکشان می‌توانند راهنمایی برای درک این موضوع باشند که کهکشان‌ها چگونه از ستارگان آغازین به انواع کهکشان‌هایی تغییر یافته‌اند که در حال حاضر می‌شناسیم».

کامرون می‌گوید: «به لطف تلسکوپ پیشرفته جیمز وب، این تازه آغاز ماجرا در دستیابی به معلومات بهتر از اعماق فضا و خاستگاه آن است.»

او با اشاره به اینکه دانش کیهان‌شناسی در دورانی هیجان‌انگیز به سر می‌برد، می‌افزاید که ما اکنون می‌توانیم از تلسکوپ جیمز وب برای کاوش و تحقیق درباره این دوره ابتدایی شکل‌گیری عالم که پیش از این دور از دسترس بود، استفاده کنیم و این تازه آغاز راه است.